Hasodalılar Ne Demek?

Has Aşçıbaşı Ahmet Özdemir

 

Osmanlıda has -özgü anlamında kullanılmıştır. Çoğunlukta işini en iyi yapanlara yada padişaha ait olan ve padişahın hizmetinde olanlar için kullanılmıştır.

 

Has odalılar sarayda padişaha has olan bölümlerin tüm hizmetlerini yapmakla yükümlü olan kişilerdir.

 

Saray teşkilatında Fâtih Sultan Mehmed Han tarafından kurulan ilk "has oda" Enderûnda bulunan altı koğuştan en güvenli ve rahat olan olmakla birlikte ilk çalışan sayısıda 30 kişiden oluşmaktaydı.

 

Bazılarının görevlerinden bahsedecek olursak; kaftancı, kilerci, tütüncü, yedi çakarsalan, zülüflü baltacı, yedekçi, heybeci diyebiliriz.

 

Has odalıların en önemli görevleri ise; padişahın odasının düzenini sağlamak, temizliğini yapmak, padişahın giysilerini girdirip çıkarmak, kutsal hırka dairesinin temizliğine bakmak, her daim padişahın gittiği yerde bulunmak, dini günlerde öd ağacı yakmak, sorumlu oldukları alanlara gülsuyu serpmek diyebiliriz.

 

Toplamda farklı tarihlerde 35-40 kişiden oluşan has odalıların sorumlu olduğu kişi "Hasodabaşı" dır.

 

Osmanlı devlet teşkilatında Has odalılar silahdar, çuhadar, rikabdar, tülbend gulamı ve miftah gulamı idi. Hasodabaşı 'da dahil olmak üzere padişaha arz yapılması gerektiğinde ilk dördünden biri olmak zorunda idi. 

 

Has odalılardan bir kısmının bazı zamanlarda padişah için kuran okuyup dua ettiği bilinmektedir.

 

Not: 

Aynı tanımı bundan dört gün önce yani 23 Temmuz 2021 tarihinde "wikipedia" web sitesine Osmanlı Saray Teşkilatında "Hasodalılar" olarak kaydettiğimi belirtmek isterim.