Özenti ve taklit toplumların genel kültürlerini yok eden en büyük kavramlardır. Özellikle 3. Dünya ülkelerindeki toplumlar üzerinde denenen özendirici görseller ve İngilizce sloganlar ilk sıradadırlar. İkinci sırada ise mevcut toplumun "modernlik" sloganı adı altında 14-25 yaş grubunu hedef alarak mutfak kültürü ve toplumsal davranış kültürlerini etkilen ve batıya özendiren görseller ve sloganlardır. Bu bazen bir yemek resminde bazen bir kot pantolon reklamında yada..
Gastro Milliyetçilikte Ulusal Üstünlük Nedir?
Özenti ve taklit toplumların genel kültürlerini yok eden en büyük kavramlardır. Özellikle 3. Dünya ülkelerindeki toplumlar üzerinde denenen özendirici görseller ve İngilizce sloganlar ilk sıradadırlar. İkinci sırada ise mevcut toplumun "modernlik" sloganı adı altında 14-25 yaş grubunu hedef alarak mutfak kültürü ve toplumsal davranış kültürlerini etkilen ve batıya özendiren görseller ve sloganlardır.
Bu bazen bir yemek resminde bazen bir kot pantolon reklamında yada bir tanıtım şarkısının sözlerinde işin uzmanları tarafından "subliminal mesajlar" olarak kodlanır. Burada seyahat hatıralarımdan birine yer vermek istiyorum. 2008 hem ziyaret hem ticaret anlamında Malezya'da kuala Lumpur şehrine gitmiştim.
Uçakta tanıştığım ve beraber seyahat ettiğim bir Malezyalı bana dediki İsrailliler ve Amerikalılar burada iş kurmaları ve yaşamaları pek hoş karşılanmaz! Deyince şaşırdım...
Pasaport kontrolde pasaportuma bakan görevli benim Türk olduğumu görünce sanki kardeşi yada abisini görmüş gibi sevindi ve Türkçe “hoş geldiniz” dedi. Hoşuma gitti. Havalimanından arkadaşım gelip beni aldı ve şehir merkezinde novo otele yerleştim.
Toplamda 12 gün kalacağım ve kendime göre bir planım var. Ertesi günü arkadaşım beni yakında bulunan alışveriş merkezi olan sunway piramidine götüreceğini söyledi. Dikkatimi çeken şehrin en işlek caddelerinde tamamen özendirme ve merak etme düşüncesini hayata geçiren profesyonel toplum mühendisliğinde uzmanlar tarafından dizayn edilmiş Amerikalı zincir markaların dev reklam broşürleri oldu.
Muhteşem lezzetteki
yöresel mutfak hazinelerini gölgede bırakan Amerikan kızarmış tavuk markasının "kızarmış tavuk kanadı" resmi beni çok düşündürdü...
İyi dedim gittik alışveriş merkezi piramide bir girdim ama bende bir hayal kırıklığı. Malezya değilde israile girdim sanki. Dünyada ne kadar Yahudi, Amerikan markası varsa orada. Giyiminden, sporuna, yüksek restoranından fast food markalarına kadar. Sadece zippo satan dükkan var, varın ne demek istediğimi siz düşünün.
Yanılmıyorsam 21 yahudi markası saydım ve arkadaşa dedimki; - hani burada İsrailli ve Amerikalı firmaların iş yapması hoş karşılanmıyordu? Hani Malezya devleti tarafından bu konuda ciddi kısıtlamalar getirilmişti? adamlar çarşı kurmuşlar. Gastro Milliyetçilikte Ulusal Üstünlük kavramı ile ilgili alışveriş merkezlerine baktığınızda malezyada değil amerikadasınız anlamını apaçık ortada.
Aynız zamanda şehrin en eski restoran markaları yabancı markalar tarafından satın alınarak kapatıldığı bir yana satın alamadıkları restoranların bazılarına'da yönlendirdikleri kişiler vasıtası ile ortak olarak anlaşmazlık çıkarmışlar ve ortakların anlaşmazlığı yüzünden onlarda mahkeme kararları ile kapatılmış.
Malezayanın mutfak kültürü ile fast food mutfak kültürünün uzaktan yakından ilgisi olmamasına rağmen 2008 den bu yana bölgede yaşayan insanların
Malezya’daki İthal Fast Food zincirlerinin reklam ve tanıtımlarının fazlalığından malezya yerel mutfak kültürünün etkilendiğini görüyoruz. Peki etkilenen sadece mutfak kültürü mü? İlgili alış veriş merkezi ise kuala lumpur’un en lüks ve en pahalı alışveriş merkezlerinden birisi.
Oysa aynı şehirde malezyanın ulusal ürünlerinin satıldığı herhangi bir alışveriş merkezi yok. Yine aynı eşdeğer büyüklükteki alışveriş merkezlerinde yöresel ve ulusal yemekler satan etnik bir restoran da yok.
Oysa malezyaya gelenler o ülkenin yemek kültürünü ve mutfak kültürünü tatmak ve denemek istiyorlar, bu ülkeye burger, yağda kızarmış tavuk kanadı ve pizza yemeye gelmiyorlarki!!!
Malezya ulasal yemeklerini yiyebilmek için şehrin arka sokaklarındaki banliyölere gitmek zorundasınız. sonuç itibarı ile şehrin en iyi alışveriş merkezlerinde bir tek yerel yada yöresel ve ya Malezya markası göremeyeceğiniz gibi tamamen yabancı gıda ve yabancı diğer markaların hüküm sürdüğünü gördüm. Şimdi yukarıda ne demek istediğimin detayını anlatabildim mi?
Has Aşçıbaşı Ahmet ÖZDEMİR
Osmanlı ve Türk mutfağı Dünya Gönül Elçisi
Uluslararası Gastronomi ve Mutfak Danışmanı
Önemli Not:
"Gastromilliyetçilik & Mutfak Kültürü Milliyetçiliği Nedir?" Makalesinin tamamını aşağıdaki orijinal metinden okuyabilirsiniz....