Gastromilliyetçilik Projelerinde Ülke Mutfaklarının Dünya'daki Rolü...

11/4/2022 12:00:00 AM

 

Gastromilliyetçilik Projelerinde Ülke Mutfaklarının Dünya'da Oynadığı Rol...

 

Özellikle dünyada 2. dünya savaşından sonra toplumlar üzerinde Gastromilliyetçilik projelerinden en başarılı olan ülkelerden biri olan fransa'yı örnek verecek olarak ispanya ile birlikte bir ekol oluşturdu. sanayi devrimi ile birlikte Kahvaltı kültürünün yayılması gastronomide yeni atılımları ve fırsatları meydana getirdi.

 

İspanya ve Fransa ilgili bazı gıda markaları ile birlikte ilk adımları atarak kendi kültürlerini dünyaya tanıtmada başarılı oldular. Günümüz gastronomi araştırmalarının sonuçları ve bana göre her iki ülkenin zamanın şartlarında hazırlamış oldukları proje popülerlik süresini doldurmuştur.

 

yine aynı gastronomi araştırmalarında esasında fransız mutfağı ve ya ispanya mutfağına ait oldukları söylenen ve yazılan yemeklerin esasında kökenlerinin farklı coğrafyalara ait oldukları ortaya çıktı. aynı zamanda 9. yy. basılmış olan islam mutfağı adlı yemek kitabı, bu konuda ilk yazılı eserlerin fransız mutfağında olmadıklarını ortaya koydu.

 

Aynı zamanda yağdan yağdan yapmış heykellerin ilk defa fransnız mutfağında olduğunu iddia edenler 16. Yy ilk çeyreğinde osmanlı ve saray mutfağında şenliklerde (Surname-i Hümayun "Osmanlıda Şenlikler") 20-30 kişinin taşıdığı nahılların minyatürlerinin ortaya çıkması ile boş'a düştü. 

 

Her üretilmiş projenin bir sonu olacağı gibi; 

 

* Gelişen Mutfak Teknolojileri, 

* Gastronomi Araştırmaları, 

* Gastromilliyetçilik Kavramı İçerisinde Her Coğrafyanın Yöresel Lezzetleri, 

* Yeni Mutfak Akımları İle Ortaya Çıkan Füzyon Lezzetleri, 

* En Yaşlı İnsanların Yemek Hikayelerinde Ortaya Koymuş Oldukları Hatıralar,

* Coğrafyaların Halkları Tarafından Sahiplenilen Ürünler,

* Ülkeler Tarafından Gün Yüzüne Çıkarılarak Dünyaya Tanıtılan Gerçek Lezzetler,

 

Yeni dünya restoran trendlerinde ait oldukları kültürler olan gerçek sahiplerini bulurken, gastronomide tekelleşen mikro ve büyük ölçekli kartellerinde sonunu getirecek gibi gözüküyor. Türkiyeyi örnek verecek olursak Fransız mutfağı artık popülerliğini büyük ölçüde kaybetmektedir.

 

Geçmişte olduğu gibi otel menüleri ve restoran menülerinde eskisi oranla yer almadığı gibi gastromilliyetçilik duygusu taşıyan insanlar tarafından da tercih edilmediği ortadadır. Dünya artık yerel ve yöresel mutfakları konuşuyor.

 

Yeni akademisyen ve profesörler tarafından yapılan akademik çalışmalarda geçmişe baktığımız zaman Fransız mutfağının esasında bu kadar ön plana çıkmış olmasının sebebinin çok iyi planlamış bir proje ürünü olduğu anlaşılıyor. Bu projenin en iyi askerlerinin ise miçhelin yıldızı ve İspanya Fransa ekolüne ait uluslararası kartel gıda markalarınında maskeleri yöresel mutfaklarının karşısında açılmış gibi gözüküyor.

 

Dünyanın farklı noktalarındaki ilgili kartel gıda markaları her ne kadar yerel mutfak ürünlerini yerel isimler ile paketleyerek market raflarına taşısalarda kendi reçetelerine indekslemiş oldukları lezzetler coğrafyanın halkları tarafında rağbet görmüyor. 

 

Marie-Antoine Careme döneminden sonra gastromilliyetçi bir atılım ile dünyada turizmin gelişmesi ile bağlantılı olan fransız mutfağının popülerliği kaybolmaya başladığı gibi günümüzde şarap kültürünü de kaybetmekle karşı karşıyadır. Ancak yerel ekonomilerin güçlenmesi ve dünyada gastronomi organizasyonlarının sayısının artması ile birlikte farklı coğrafyalara at içecekler dünya gastronomisinin yeni gözdelerinden olacağı'da bir gerçektir.

 

Günümüzde Kitlelere yemek üretebilmek amacı ile catering sektöründe çok daha fazla üretim yapılabilecek, iş bölümü olan profesyonel mutfak sistemleri kuruluyor. Yeni profesyonel mutfaklarda fransız kökenli kelimelern yerine yerel'deki eş anlamlı kelimeler kullanılıyor.

 

Fransızca günümüzde kendi sömürü devletleri olan Kongo, Kanada, Madagaskar, Kamerun, Fildişi Sahili, Afrika, Nijer, Burkina Faso gibi ülkelerde dahi bir kılavuz olarak kabul edilmemeye başlandığı gibi bu ülkelerin kendi orijinal ana dillerinin popülerlik kazanmaya başladığı bir gerçek.